Në një situatë sociale – qoftë një takim zyre apo një mbledhje në pijetore – kjo do të thotë që psikopatët humbasin shpejt interesin për detajet delikate ose e kanë të vështirë t’i vërejnë ato fare.
Duke prekur rreth një për qind të popullsisë, psikopatia është një çrregullim personaliteti i karakterizuar nga sjellje antisociale dhe mungesë ekstreme ndjeshmërie ose pendimi.
Studimet e mëparshme të psikopatëve kanë zbuluar se psikopatët më të mëdhenj e mbajnë kokën shumë të qetë gjatë bisedave, ndoshta për të fshehur të dhëna për personalitetin e tyre.
Ndërkohë, njerëzit që mund të përballojnë nivele më të mëdha dhimbjeje, kanë më shumë gjasa të jenë psikopatë, tregon një tjetër studim i fundit.
Studimi i ri u krye nga Stephanie C. Goodhew dhe Mark Edwards, dy psikologë në Universitetin Kombëtar Australian në Canberra.
“Ka dimensione të shumta të tipareve të personalitetit psikopatik, duke përfshirë egocentricitetin, pashpirtësinë, impulsivitetin dhe sjelljen antisociale,” thanë ata.
“Rezultatet tona tregojnë se njerëzit që demonstrojnë nivele më të larta të impulsivitetit dhe sjelljes antisociale, kanë vështirësi në rregullimin e fokusit të tyre të vëmendjes.”
Në përgjithësi, njerëzit që përshkruhen si psikopatë shfaqin tipare të tilla si sjellja antisociale, e pavërteta, papërgjegjshmëria, egocentrizmi, pashpirtësia dhe mungesa e pendimit ose ndjeshmërisë.
Për studimin e tyre, të botuar në Personality and Individual Differences, studiuesit u fokusuan në tre tipare të psikopatisë – antisocialitet, egocentricitet dhe të qenit i pashpirt.
Psikopatët konsiderohen të kenë një formë të rëndë të personalitetit antisocial – i cili mund të shfaqet si çdo gjë, nga sjellja e rastësishme, deri te shkeljet e vazhdueshme të ligjit dhe kryerja e krimeve të rënda.
Egocentrizmi është vetëm të jesh i interesuar për interesat e dikujt, ndërsa pashpirtësia është të mos ndjesh asnjë emocion apo ndjenjë , ose të mos tregosh simpati për të tjerët.
Gjatë dy eksperimenteve, studiuesit rekrutuan 236 pjesëmarrës nga mosha 18 deri në 40 vjeç që banonin në Mbretërinë e Bashkuar, të cilëve u kërkohej të merrnin pjesë përmes kompjuterit.
A lindin apo krijohen psikopatët?
Askush nuk lind me psikopati (ose ndonjë çrregullim tjetër psikologjik), sipas ekspertëve.
Megjithatë, disa fëmijë lindin me rrezik të lartë për zhvillimin e psikopatisë, për shkak të faktorëve të trashëguar (gjenetikë).
Ndikimet mjedisore mund të rrisin ose zvogëlojnë gjasat e zhvillimit të psikopatisë tek njerëzit që janë në rrezik për shkak të këtyre faktorëve të trashëguar.
Për shembull, shanset e një fëmije për t’u bërë psikopat mund të reduktohen, nëse ai rritet larg një prindi psikopat.
Tiparet e tyre psikopatike u matën duke përdorur shkallën e vetë-raportimit të psikopatisë Levenson (E-LSRP), një pyetësor i përbërë nga 26 deklarata me të cilat pjesëmarrësit duhet të pajtohen ose të mos pajtohen.
Për shembull, një deklaratë në testimin E-LSRP për antisocialitet është ‘Kam qenë në shumë ndeshje me të bërtitura me njerëz të tjerë’.
Studiuesit vlerësuan ‘gjërësinë e tyre të vëmendjes’, që është se sa të mirë janë ata në përpunimin mendor të informacionit ‘global’ dhe ‘lokal’ – ku informacioni lokal është detajet më të imta dhe informacioni global është fotografia më e madhe.
Për të përcaktuar gjerësinë e vëmendjes së tyre, pjesëmarrësve iu paraqitën stimujt Navon – imazhe të përbëra nga një shkronjë e madhe, e përbërë nga shkronja të shumta më të vogla.
Për shembull, një nga imazhet e Navon është një formë e madhe T e përbërë nga shumë forma E, shumë më të vogla.
Teksa u paraqitej imazhi, pjesëmarrësit duhej të thoshin fillimisht se cilën shkronjë vunë re, duke shtypur me shpejtësi tastin përkatës në tastierë.
Nëse ata shënonin shkronjën e madhe, kjo sugjeronte se ata kishin një gjerësi vëmendjeje ‘të gjerë’, që do të thotë se ata fokusoheshin në pamjen më të madhe.
Ndërkohë, nëse shihnin shkronjën e vogël do të sugjeronte se kishin një gjerësi vëmendjeje ‘të ngushtë’, që do të thotë se ishin të prirur për t’u fokusuar në detajet e vogla.
Duke shënuar si për shpejtësinë ashtu edhe për saktësinë, testi Navon vlerëson gjithashtu se sa të mirë janë njerëzit në ngushtimin dhe zgjerimin e përsëritur të fushës së tyre të shikimit.
Në përgjithësi, ekipi nuk gjeti asnjë lidhje midis gjerësisë së vëmendjes dhe tre tipareve të psikopatisë.
Por studiuesit gjetën ‘prova të qarta’ se një nga tiparet psikopatike – antisocialiteti – lidhet me zgjerimin më të shpejtë të vëmendjes.
Me fjalë të tjera, njerëzit që shënuan rezultate më të larta për antisocialitetin, gjithashtu priren të rrisin shpejt fushën e tyre të shikimit për të parë pamjen më të madhe.
Pra, në një situatë sociale, psikopatët antisocialë mund të jenë vazhdimisht duke e përmasuar mjedisin më të gjerë, ndërkohë që u mungojnë detajet delikate.
Anasjelltas, ekipi nuk gjeti lidhje të dukshme midis dy tipareve të tjera psikopatike – egocentricitetit dhe pashpirtësisë – dhe zgjerimit ose ngushtimit të vëmendjes.
Kjo do të thotë se tendenca për të parë pamjen më të gjerë, mund të zbatohet vetëm për psikopatët që kanë një tendencë të fortë për sjellje antisociale.
Ekipi pranon se grupi i tyre i vullnetarëve ishte i vogël, por shpreson se një mostër më e madhe njerëzish nga e gjithë bota, do të përsërisë ose zgjerojë gjetjet e reja.
“Do të ishte informuese të vlerësohej shkalla në të cilën përsëriten gjetjet aktuale, ose nëse marrëdhëniet e reja midis tipareve primare psikopatike dhe frymëmarrjes së vëmendjes shfaqen në mostra të tilla,” përfundojnë ata. / Daily Mail.
Discussion about this post