Çdo ditë fëmijët bombardohen me mesazhe, informacione dhe imazhe. Pavarësisht nëse janë në shkollë, në internet ose duke folur me miqtë e tyre, ata duhet të dinë se si të vlerësojnë atë që po dëgjojnë dhe shohin në mënyrë që të formojnë opinionet dhe bindjet e tyre. Si prind, është e rëndësishme që të siguroheni që fëmijët tuaj të mendojnë vetë dhe të kenë zhvilluar një mentalitet të shëndetshëm kritik përpara se të largohen nga foleja.
Çfarë është të menduarit kritik?
Aftësitë e të menduarit kritik janë aftësia për të imagjinuar, analizuar dhe vlerësuar informacionin për të përcaktuar integritetin dhe vlefshmërinë e tij, si për shembull çfarë është fakt dhe çfarë jo.
Të menduarit kritik është një pjesë thelbësore e zgjidhjes së problemeve, vendimmarrjes dhe vendosjes së qëllimeve. Ai është gjithashtu baza e edukimit, veçanërisht kur kombinohet me të kuptuarit e leximit. Këto dy aftësi së bashku i lejojnë fëmijët të zotërojnë informacionin.
Pse janë të rëndësishme aftësitë e të menduarit kritik
Mungesa e mendimit kritik, mund të çojë në keqinterpretimin e informacionit; dhe informacioni i keqinterpretuar mund të çojë në probleme në shkollë, punë dhe marrëdhënie. Mendimi kritik gjithashtu i lejon fëmijët të përvetësojnë një kuptim më të thellë të botës, duke përfshirë mënyrën se si e shohin veten në botë. Për më tepër, fëmijët që mësojnë të mendojnë në mënyrë kritike priren të jenë vëzhgues dhe mendjehapur.
Përfitimet e aftësive të të menduarit kritik
Ka shumë mënyra se si mund të përfitojnë fëmijën tuaj aftësitë e të menduarit kritik. Nga aftësia për të zgjidhur probleme komplekse në shkollë dhe përcaktimi se si ndihen për çështje të veçanta deri te ndërtimi i marrëdhënieve dhe përballja me presionin e bashkëmoshatarëve, aftësitë e të menduarit kritik e pajisin fëmijën tuaj për t’u përballur me sfidat dhe pengesat e jetës. Aftësitë e të menduarit kritik janë të dobishme në zgjidhjen e një problemi matematikor, në krahasimin e gjërave dhe kur formoni një argument. Duket se aftësitë e të menduarit kritik janë gjithashtu të dobishme në vetë-reflektim. Kur një individ është duke luftuar për të arritur një qëllim personal ose për të mbajtur një marrëdhënie të kënaqshme, është shumë e dobishme të zbatohet të menduarit kritik.
“Të menduarit kritik gjithashtu mund të çojë në marrëdhënie më të mira, ulje të shqetësimit dhe përmirësim të kënaqësisë në jetë”. “Dikush që mund të zgjidhë problemet e përditshme ka të ngjarë të ndihet më i sigurt në aftësinë e tij për të trajtuar çfarëdo sfide që i hedh jeta”.
Si t’i mësoni fëmijët të kenë mendim kritik
Të mësosh fëmijët të mendojnë në mënyrë kritike është një pjesë e rëndësishme e prindërimit. Në fakt, kur i mësojmë fëmijët të kenë mendim kritik, ne po i mësojmë gjithashtu të jenë të pavarur. Ata mësojnë të formojnë opinionet e tyre dhe të arrijnë në përfundimet e tyre pa shumë ndikim nga jashtë. Këtu janë disa mënyra se si mund t’i mësoni fëmijët tuaj të bëhen mendimtarë kritikë.
Bëhu një model i mirë
Ndonjëherë mënyra më e mirë për t’u mësuar fëmijëve tuaj një aftësi të rëndësishme jetësore është ta modeloni atë në jetën tuaj. Në fund të fundit, fëmijët priren të kopjojnë sjelljet që shohin te prindërit e tyre. Sigurohuni që po modeloni të menduarit kritik në jetën tuaj duke hulumtuar gjëra që duken të pavërteta dhe deklarata sfiduese që duken joetike ose të padrejta.
Luaj me ta
Fëmijët vazhdimisht mësojnë me anë të provave dhe gabimeve dhe loja është një aktivitet i shkëlqyer provë dhe gabimi. Ndërsa fëmijët tuaj rriten, ju mund të luani lojëra tavoline së bashku ose thjesht të kaloni kohë duke folur për diçka me interes për ta. Çelësi është që po kaloni kohë cilësore së bashku, gjë që ju lejon të diskutoni gjërat në një nivel më të thellë dhe t’i shqyrtoni çështjet në mënyrë kritike.
Mësojini ata të zgjidhin probleme
Një mënyrë për t’i mësuar fëmijët të mendojnë në mënyrë kritike është t’i mësosh se si të zgjidhin problemet. Për shembull, kërkojuni atyre të mendojnë të paktën pesë mënyra të ndryshme për të zgjidhur një problem të caktuar.
Ju mund t’i sfidoni ata të lëvizin një objekt nga njëra anë e dhomës në tjetrën pa përdorur duart. Në fillim, ata mund të mendojnë se është e pamundur. Por me një mbështetje të vogël nga ju, ata mund të shohin se ka dhjetëra zgjidhje (si përdorimi i këmbëve ose vendosja e dorezave).
Nxitini ata të bëjnë pyetje
Sado rraskapitëse që mund të jetë ndonjëherë për t’iu përgjigjur një breshëri të vazhdueshme pyetjesh, është e rëndësishme që ta inkurajoni fëmijën tuaj të pyesë. Bërja e pyetjeve është baza e të menduarit kritik dhe koha që investoni për t’iu përgjigjur pyetjeve të fëmijës suaj – ose për të gjetur përgjigjet së bashku – do të shpërblehet në fund.
Fëmija juaj do të mësojë jo vetëm të mësojë si të artikulojë, por gjithashtu do të bëhet gjithnjë e më i mirë në identifikimin e informacionit ose deklaratave të pavërteta nga të tjerët. Ju gjithashtu mund të modeloni këtë lloj sjelljeje pyetëse duke e lejuar fëmijën tuaj t’ju shohë gjithashtu duke pyetur për gjërat.
Praktikoni bërjen e zgjedhjeve
Pjesë e të mësuarit për të patur një mendim kritik përfshin marrjen e vendimeve. Një mënyrë për ta bërë fëmijën tuaj të mendojë dhe të bëjë zgjedhje është ta lejoni të vendosi se si dëshiron ta kalojë kohën.
Lejojini ata të thonë jo faleminderit për kohën e lojës ose ftesat për festa nëse nuk duan. Ju gjithashtu mund t’u jepni atyre një shpërblim dhe t’i lejoni ata të bëjnë disa zgjedhje se çfarë të bëjnë me paratë. Secili prej këtyre skenarëve kërkon që fëmija juaj të mendojë në mënyrë kritike për zgjedhjet e tij dhe pasojat e mundshme përpara se të marrë një vendim.
Ndërsa rriten, bisedoni me ta se si të merren me çështje si ngacmimi dhe presioni i bashkëmoshatarëve. Mësojini se si të bëjnë zgjedhje të shëndetshme në lidhje me përdorimin e mediave sociale. Të gjitha këto situata kërkojnë të menduarit kritik nga ana e fëmijës suaj.
Inkurajoni të jenë mendjehapur
Mësojini fëmijët tuaj që për t’i parë gjërat me mendje të hapur, ata duhet të lënë mënjanë gjykimet dhe supozimet e tyre. Disa koncepte për të cilat duhet të flisni dhe që inkurajojnë mendjehapurin përfshijnë diversitetin, gjithëpërfshirjen dhe drejtësinë.
Zhvillimi i një mentaliteti kritik është një nga aftësitë më të rëndësishme të jetës që mund t’u jepni fëmijëve tuaj. Në fakt, në botën e sotme të ngopur me informacion, ata kanë nevojë për këto aftësi në mënyrë që të lulëzojnë dhe të mbijetojnë.
Këto aftësi do t’i ndihmojnë ata të marrin vendime pozitive, të krijojnë marrëdhënie të shëndetshme dhe të përcaktojnë se çfarë vlerësojnë dhe besojnë. Ju po u jepni atyre një avantazh që do t’u shërbejë për vitet në vijim, një avantazh që do t’u sjellë dobi atyre akademikisht, profesionalisht dhe në ndërtimin e marrëdhënieve
Discussion about this post